เคมีของยา ทางเภสัชกรรม
โครงสร้างของยานั้นมีหลายประเภท แต่ละรูปแบบนั้นมีฤทธิ์ทางเภสัชที่ต่างกัน อย่างเช่น ยาที่มีquinine มักรักษาโรคมาลาเรีย
แต่ก็ไมได้เป็นแบบนี้เสมอไป แค่โครงสร้างต่างการออกฤทธิ์อาจจะต่างไปด้วย ถึงแม้ว่าจะเป็นการรักษาโรคเดียวกันก็ตาม เช่น ยารักษามะเรีง ยากลุ่มพวก N-mustard จะมีกลไกการออกฤทธิคนละแบบ กับยากลุ่ม Aziridine แต่รักษาโรคเดียวกันคือมะเร็ง
แต่โครงสร้างแต่ละแบบที่มีผลรักษาโรคนั้นไม่ใช่ว่าจะนำมาใช้เป็นยาได้ทันที ตัวอย่างเช่น ยารักษาโรคชนิดหนึ่ง ไม่ละลายน้ำ แต่ฤทธิ์ของมันเป็นเบส แต่โครงสร้างใหญ่มากๆ จึงไม่สามารถละลายน้ำได้ แล้วมีผลอย่างไร เมื่อละลายน้ำไม่ได้ จะทำให้กินไม่ได้ ไม่ดูดซึม ทางระบบย่อยอาหารในร่างกายเรา เราจึงต้องเปลี่ยนยาตัวนี้ให้สมบัติเป็นเกลือ เพื่อให้ละลายน้ำได้ เกลือในที่นี้คือการที่เอา กรด + เบส จะได้ เกลือกับน้ำออกมา ไม่ได้หมายถึงเกลือเค็มๆ ที่ใส่เพื่อปรุงแต่งรสอาหารอย่างเดียว เกลือมีคุณสมบัติละลายน้้ำได้ ด้วยโชคดีที่ยาตัวนี้มีลักษณะเป็นเบส จึงทำให้ไปจับกับกรดที่เราจะเตรียมให้เป็นเกลือ แล้วไปทำเป็นยาฉีดได้ แต่หากยานี้เป็นกรด ก็ทำเป็นเกลือเบสได้ ไม่มีปัญหา แต่ต้องไม่ทำให้เป็นกรดแก่ เบสแก่ เพราะถ้าฉีดเข้าร่างกายเรา เนื้อเยื่อจะตายได้ แต่หากยาเป็นกลางหละ?? ให้ใช้วิธีเอา ตัวช่วยแขวนตะกอน หรือ Suspending agent เข้ามาช่วย ให้ยากระจายตัวอยู่ในน้ำได้ ไม่ตกตะกอนเพราะยาฉีดนั้นต้องไม่ตกตะกอนเพราะต้องเข้าไปในกระแสเลือดในร่างกายเรา จะทำให้เกิดปัญหาได้
ยาบางตัวมีฤทธิ์สั้น ต้องใช้ปริมาณมาก ซึ่งอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ side effect จึงต้องแก้ไขโดยโครงสร้างของยา อย่างเช่น ตัวออกฤทธิ์ของยาอยู่ตรงกลาง เราสามารถ เอาโครงสร้างอื่นไปเกาะตรงบริเวณใกล้เคียงเพื่อ บดบัง การเมตาบอลิซึมได้ เมตาบอลิซึมทำให้ยาฤทธิ์สั้นด้วยส่วนหนึ่ง การบดบัง หรือเข้าไปวางโครงสร้างเกะกะนี้ เรียกว่า Steric เพื่อให้ไม่ถูกทำให้ยาหมดฤทธิ์ได้ง่ายนั่นเอง มีผลทำให้ใช้ยาปริมาณน้อยลง ลด ผลข้างเคียงของยาได้ หรืออาจจะใช้วิธีเพิ่มหมู่คาร์บอนลงไปเยอะๆ เพื่อให้สลายพันธะได้ยากขึ้น ก็ช่วยได้เหมือนกัน แต่ต้องดูด้วยว่ามันทำให้ฤทธิฺยาเปลี่ยนไปหรือเปล่า หรืออาจทำให้ยามีฤทธิ์มากขึ้น น้อยลง หรือมี effect อื่นเพิ่มขึ้นมา
หลักกการ isomerase คือธาตุที่อยู่ในหมู่เดียวกันสามารถเปลี่ยนกันได้ ในวงคาร์บอน ไม่ว่าจะเป็นกี่เหลี่ยม= 5,6,7,เหลี่ยมหรือ อื่นๆ ก็ตาม โดยที่ฤทธิ์ยายังเหมือนเดิม อย่างเช่น N หมู่6เปลี่ยนเป็นO หมู่6 ก็ได้ แทนที่กันได้เลย โดยที่ฤทธิยาไม่เปลี่ยน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น